Zilver en brons voor Nederland bij International Junior Science Olympiad in Bangkok, Thailand
Van 1 t/m 10 december vond de 20e International Junior Science Olympiad (IJSO) plaats in Bangkok. De olympiade werd georganiseerd door de Faculty of Science van Srinakharinwirot University in Bangkok. Deze editie van de IJSO werd in Thailand gehouden ter gelegenheid van de viering van het eeuwfeest van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Galyani Vadhana, die door UNESCO onderscheiden is voor haar bijdragen aan onderwijs, kunst en cultuur.
Dit jaar gingen 308 topleerlingen uit 56 landen de strijd met elkaar aan. De Nederlandse leerlingen hielden zich goed staande op het sterke internationale krachtenveld. Olympisch zilver ging naar Oliver Li van het Lorentz Casimir Lyceum in Eindhoven. Tymon Lukasiak van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar, Josiah ’t Hart en Daniël Vleugel, beiden van het Willem Lodewijk Gymnasium in Groningen behaalden een bronzen medaille. Sebas Benes van het Gymnasium Beekvliet in Sint-Michielsgestel en Jesse Caron van het Stedelijk Gymnasium in Arnhem kregen een eervolle vermelding. Vooral op het praktijkgedeelte scoorden de leerlingen goed.
Sebas Benes: “In eerste instantie deed ik vooral mee aan de voorronde om te kijken hoe ver ik kon komen, en (hopelijk) een certificaat te krijgen. Achteraf heb ik gemerkt dat ik er nog veel meer aan heb gehad; namelijk in aanraking komen met talloze culturen en vrienden voor het leven maken.”
De IJSO is een olympiade voor leerlingen van 15 jaar of jonger. De wedstrijd bestaat uit drie onderdelen: een meerkeuzetoets, een toets met open vragen en een praktische toets. De meerkeuze toets en de toets met open vragen waren individuele toetsen, de practicumtoets werd in teamverband afgenomen. Het is een uitdaging om elk jaar een boeiende set met discriminerende opgaven samen te stellen die recht doet aan het beoogde niveau, aan de bijzonderheden van het gastland en inspeelt op actuele thema’s. De toetsen stond het thema “Wetenschap voor duurzaam voedsel en agricultuur” centraal.
Bij de twee theorietoetsen keken de leerlingen naar de akoestiek en mechanica om schade bij het veilig oogsten van durian te voorkomen. Durian is een tropische vrucht zo groot als een rugbybal. De vrucht is bekend vanwege zijn bijzonder kenmerkende geur. De stoffen die deze geur veroorzaken en de chemie daarachter, kwam ook in de vragen aan bod. Over de mangosteen, een andere typische Thaise vrucht, kregen de leerlingen de opdracht om van een van de bestanddelen de chemische samenstelling te achterhalen. De biologische onderwerpen varieerden van ecologische oorzaken van fosfor tekort bij het kweken van bananen in een plantage, zichtbare veranderingen van plantenwortels, tot genetische verschillen tussen diverse melkzuur bacteriën. Onderzoek naar vitamine B tekort in voedsel en het effect daarvan op de gezondheid van kippen en diverse theoretische aspecten van het spijsverteringssysteem waren ook onderdeel van de theorietoetsen. In een opgave over alternatieven voor melkproducten bekeken leerlingen welke voor- en nadelen er waren op het gebied van duurzaamheid.
Bij de practicumtoets bouwden de leerlingen zelf een eenvoudige spectrofotometer. Deze werd getest en gekalibreerd en daarna gebruikt voor analyse van een onbekende kleurstof. Met behulp van een professionele analytische spectrofotometer werd het ijzergehalte in jasmijnrijst bepaald. Jasmijnrijst komt oorspronkelijk uit Thailand en heeft een enigszins zoete smaak. Identificatie van plantensoorten speelde de hoofdrol bij het biologiepracticum. Aan de hand van verschillende kleuringen en het gebruik van een microscoop werden de leerlingen getest op hun vaardigheden en bevraagd op hun kennis van plantenweefsels.
IJSO is meer dan een kenniswedstrijd. De leerlingen kregen een uitgebreid educatief, sportief en cultureel programma aangeboden. Ze gingen naar Rattanakosin-eiland, in het historisch gedeelte van Bangkok, met het rijkversierde koninklijk paleis en het uitgestrekte tempelcomplex Wat Pho, dat bekendstaat om zijn enorme liggende Boeddha. Ze bezochten het Muang Boran Museum, een meer dan 200 hectare groot museumpark gebouwd in de vorm van Thailand. Muang Boran wordt wel het grootste openluchtmuseum ter wereld genoemd. En verder gingen de leerlingen naar het Nationaal Science Museum. Tijdens een culturele avond in de openlucht konden alle landen zich kort presenteren,
